Chia Sẻ Về Môn in 3D

LỜI MỞ ĐẦU

Sau hơn 1 năm tham gia vào lĩnh vực in3D một cách nghiêm túc, mình xin được chia sẻ những kinh nghiệm, trải nghiệm và phương pháp tiếp cận trong lĩnh vực in3D, đặc biệt là cách ứng dụng cho sở thích DIY.

Hy vọng rằng thông qua bài viết này, anh em có thể hiểu hơn về bộ môn in3D, qua cách tiếp cận và quan điểm cá nhân, có thể tham khảo và có cái nhìn rõ ràng hơn trước khi bắt đầu hoặc ứng dụng kỹ thuật này vào các công việc liên quan. Biết đâu, anh em sẽ nhận ra rằng công nghệ in3D có thể giải quyết được những vấn đề đang gặp phải.

Nếu một số nhận xét và góp ý trong bài viết này có vẻ thẳng thắn, mong anh em nhìn nhận chúng từ góc độ tích cực. Mọi ý kiến phản hồi đều được đón nhận để cùng thảo luận và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực in3D.

GIỚI THIỆU HOÀN CẢNH ĐẾN MÔN IN3D

Mình xuất thân là dân kỹ thuật, ham mê các món chế tạo, sáng tạo và DIY chắc cũng là từ bé rồi. Nhưng mình lại đi làm ở một lĩnh vực hoàn toàn khác chứ không liên quan đến kỹ thuật. Và cách đây 1 năm vào dịp nghỉ tết, mình quay lại tìm hiểu lại công nghệ in3D, thì cảm thấy nó khác khá nhiều với so với cách đây 3-4 năm trước mà mình đã từng thử.

Ở giai đoạn 3-4 năm về trước thì máy in 3D chưa được phổ biến như bây giờ, máy móc khó sử dụng, thiếu ổn định, chất lượng tạo ra thì lại không cao. Đó là những điểm mà mình không thích và không tiếp tục chơi nó nữa, cho đến đầu năm 2024 thì mình tìm hiểu lại về việc in3D và mình cảm thấy nó có rất nhiều yếu tố phù hợp và thuận lợi để trải nghiệm và thậm chí là chơi 1 cách nghiêm túc và chuyên nghiệp, và thế là quyết định dành nhiều thời gian hơn cho cho sở thích DIY, vẽ vời, sáng tạo sản phẩm và dùng công nghệ in3D để hiện thực hoá các sản phẩm đó.

Mình tin rằng máy in3D cá nhân sẽ ngày càng phổ biến hơn nhờ vào tính đơn giản và tiện lợi. Điều này tương tự như máy in ảnh hay máy in giấy trước đây - không phải gia đình nào cũng sở hữu, nhưng hiện nay, việc có một chiếc máy in tại nhà đã trở nên rất phổ biến và bình thường.

LĨNH VỰC IN3D PHỔ THÔNG HIỆN NAY

Thị trường máy in3D hiện nay đã phát triển rất thuận lợi cho người dùng. Thiết bị dễ mua, dễ sử dụng, với phần mềm thân thiện và cộng đồng hỗ trợ lớn mạnh. Giá thành đã trở nên phù hợp với nhiều đối tượng, dao động từ 3 triệu đến 70 triệu đồng cho các máy in phổ thông. Chất lượng sản phẩm in cũng được nâng cao đáng kể, trong khi các loại vật liệu in3D ngày càng đa dạng với nhiều đặc tính cơ học khác nhau để anh em có thể lựa chọn phù hợp với từng ứng dụng cụ thể. Tất cả những điều này đã tạo điều kiện thuận lợi để anh em phát triển sở thích hay thậm chí tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh của riêng mình.

Hiện nay đã có những thương hiệu dẫn đầu trong lĩnh vực này. Khi một lĩnh vực có các hãng tiên phong với sản phẩm vượt trội, người dùng sẽ dễ dàng hơn trong việc lựa chọn, vì có thể hướng đến những thương hiệu uy tín, chất lượng cao. Thị trường in3D phổ thông cũng đang trong tình trạng tương tự. Nhiều hãng đang sản xuất thiết bị chất lượng cao và được đông đảo người dùng tin tưởng như Bambulab, Creality, Prusa. Đáng chú ý là Bambulab, mặc dù chỉ mới thành lập vào năm 2020, nhưng đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường máy in3D phổ thông.

Nguồn thư viện các file in3D hiện nay cũng vô cùng phong phú, giúp anh em dễ dàng tìm kiếm và lựa chọn những mẫu in phù hợp để giải quyết vấn đề mà không nhất thiết phải có kỹ năng thiết kế chuyên sâu hay hiểu biết quá nhiều về in3D. Không thể phủ nhận hiệu quả mà công nghệ in3D mang lại trong thời đại hiện nay - nó đáp ứng nhanh chóng nhu cầu tạo mẫu, nghiên cứu sản phẩm và triển khai các dự án vừa và nhỏ. So với trước đây, khi phải lập kế hoạch sản xuất quy mô lớn, tốn nhiều thời gian và chi phí cho việc chuẩn bị, hiện tại với máy in3D phổ thông, anh em có thể chủ động hoàn toàn trong quá trình này. Điều này đã giúp việc tạo mẫu và phát triển ý tưởng sản xuất trở nên dễ dàng hơn rất nhiều so với trước kia.

Tuy nhiên, điều gì dễ dàng thì vẫn luôn có những hệ quả đi kèm. Mình cho rằng nếu không được kiểm soát hoặc cải thiện, các hệ quả này có thể trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng tiêu cực đến ngành in3D. Mình sẽ chia sẻ những ý kiến thẳng thắn về vấn đề này ở phần cuối bài viết.

BẮT ĐẦU VÀO MÔN IN3D THẾ NÀO

Bây giờ, mình sẽ phân tích các nhóm đối tượng khi tiếp cận với in3D, những yếu tố mà mỗi nhóm cần quan tâm, và từ đó anh em có thể xác định mình thuộc nhóm nào để lựa chọn thiết bị, vật liệu và phương pháp phù hợp. Mình chia thành 3 nhóm đối tượng chính, và sẽ đưa ra những lời khuyên, góc nhìn cùng quan điểm cá nhân dựa trên kinh nghiệm và trải nghiệm thực tế:

• Nhóm 1: Anh em sử dụng máy in3D như một sở thích, in các món nội thất, trang trí, giải trí cùng gia đình
• Nhóm 2: Anh em sử dụng máy in3D cho mục đích công việc cụ thể, như nghiên cứu, tạo mẫu, sản xuất hoặc DIY (như mình) một cách nghiêm túc
• Nhóm 3: Anh em sử dụng máy in3D để cung cấp dịch vụ và kinh doanh các sản phẩm in3D

Nhóm 1: Người dùng máy in3D như sở thích cá nhân

• Đây là nhóm sử dụng máy in3D cá nhân cho mục đích giải trí, in các món đồ trang trí, phục vụ học tập và vui chơi cùng gia đình. Mình gọi đây là nhóm "máy in3D gia đình", tương tự như cách chúng ta sử dụng máy in ảnh hay máy in giấy. Theo mình, nhóm đối tượng này cần quan tâm đến những điều sau:

  • Tiêu chí: đặt máy ở đâu - sẽ in món gì & nhựa gì nhiều nhất - ai sẽ là người sử dụng chính

  • Đặt máy ở đâu? Phòng khách, phòng làm việc, phòng ngủ... để có thể lựa chọn cho phù hợp. Vì mỗi không gian khác nhau anh em sẽ phải yêu cầu nó khác nhau, ví dụ nếu để chung thì phải cần những máy in ít ồn, ổn định, và bắt buộc phải là loại máy in có lồng để hạn chế việc mùi và bụi sinh ra trong khi in.

  • In những món gì? Kích thước chung thế nào, mỗi món khác nhau thì yêu cầu một tính chất vật liệu khác nhau. Ví dụ anh em in đồ decor thì cần nhựa gì, anh em in đồ dùng cá nhân thì nhựa gì, anh em in phụ kiện gia đình thì nhựa gì, mỗi loại nhựa in3D đều có đặt tính khác nhau, anh em nên tìm hiểu điều đó trước khi quyết định in món gì đó... và mỗi loại máy, thiết kế máy, nó quyết định cái máy đó tối ưu cho loại nhựa gì, dựa vào đó anh em lựa chọn.

  • Ai sẽ là người sử dụng? Việc này sẽ phần nào quyết định về việc anh em lựa thương hiệu máy, vì mỗi thương hiệu có một cách sử dụng phần cứng và phần mềm khác nhau, vì mỗi hãng khác nhau họ có thao tác để bảo trì, bảo dưỡng và sửa chữa khác nhau, có cái đơn giản có cái lại phức tạp hơn. Việc ai sử dụng sẽ quyết định việc này. Ví dụ nếu con cái hoặc vợ anh em sử dụng thì ưu tiên những hãng có phần mềm tối ưu, thông minh, dễ sử dụng, máy móc dễ thao tác nếu gặp các lỗi cơ bản, nếu anh em yêu thích kỹ thuật thì lại khác, anh em chấp nhận việc máy có thể hay lỗi vặt 1 tý, khó 1 tý cũng được chẳng sao.

  • Yêu cầu chất lượng bản in: Ở nhóm đối tượng này thì việc yêu cầu khắc khe về chất lượng in, chất lượng vật liệu thường là không cao và khắc khe về mặt kỹ thuật.

  • Vậy, chốt lại một chiếc máy in3D tối ưu cho nhóm này sẽ là một con máy in ổn định, đẹp, an toàn, chất lượng in ra tốt, ít lỗi, dễ sử dụng, dễ vận hành, bảo trì và sửa chữa. Không ưu tiên các máy in giá rẻ trong trường hợp này, vì giá rẻ không có những yếu tố như trên.

Đối tượng 02:

• Sử dụng máy in 3D cá nhân cho mục đích công việc cụ thể, chuyên môn hoá, nghiên cứu, tạo mẫu, sản xuất ra sản phẩm, hoặc phục vụ cho việc DIY như mình, một cách nghiêm túc:

  • Tiêu chí: bao gồm toàn bộ các tiêu chí của nhóm đối tượng thứ nhất, ngoài ra sẽ có thêm một vài yêu cầu nhiều hơn và cao hơn. Để công việc và môn chơi của anh em thuận lợi và hiệu quả hơn.

  • Ví dụ việc xác định in nhựa gì, nếu ở đối tượng in vui vẻ anh em chỉ in một vài loại nhựa cơ bản như PLA, PETG, TPU, những loại nhựa đó thì hầu như chiếc máy in3D nào ngày nay cũng có thể in được, thì ở đối tượng chơi chuyên nghiệp hoặc phục vụ cho công việc cụ thể, chắc chắc anh em sẽ phải in nhiều loại nhựa hơn, nó sẽ khó in hơn, khắc nghiệt hơn và đòi hỏi quy trình in phức tạp hơn. Chính vì điều đó anh em nên sẵn sàng cho một chiếc máy in có cấu hình cao và mạnh mẽ để đỡ phải nâng cấp sau này. Vì nhóm đối tượng chơi chuyên nghiệp và phục vụ nhu cầu công việc cụ thể luôn có mức yêu cầu cao hơn bình thường, và giới hạn ở nhóm đối tượng không dừng lại ở các nhu cầu cơ bản.

  • Yêu cầu kỹ năng cao hơn: những anh em thuộc nhóm đối tượng này, anh em nên trang bị cho bản thân những kỹ năng nhất định liên quan đến máy in, kỹ thuật, công nghệ và thiết kế. Vì việc này giúp anh em khai thác được máy in một cách tối ưu và hiệu quả cao nhất. Ví dụ anh em tưởng tượng ra một món gì đó, anh em phải có kỹ năng để phát thảo ra nó bằng tay hoặc máy, sau đó máy in3D sẽ giúp anh em hoàn thiện và hiện thực hoá ý tưởng đó ra ngoài. Nếu anh em không sẵn sàng trang bị những nội dung này thì mình nghĩ anh em nên xếp mình vô nhóm cơ bản thôi và làm những điều cơ bản sẽ vui hơn.

  • Vậy, chốt lại một chiếc máy in tối ưu cho nhóm này là gì? Thực ra nhóm này không có cái máy in nào tối ưu hết nếu không tự dừng lại. :D đó là mình lấy ví dụ từ bản thân mình, mình mua máy in thường xuyên mặc dù không dùng nó để kinh doanh gì hết, chỉ là nghiên cứu và trải nghiệm và chia sẻ cho anh em những video về máy in thế này thôi. OK đùa thôi, nếu ai đó ở nhóm này và chỉ muốn chọn một chiếc máy in thôi thì mình khuyên anh em nên chọn những chiếc máy in đang nằm ở top đầu có thể mua được. Vì ở nhóm này đòi hỏi một chiếc máy in có cấu hình cao, mạnh mẽ, in được nhiều loại nhựa, in đẹp, ổn định, và nhóm này mình tin là có mức độ đòi hỏi cao ở trải nghiệm sử dụng hơn nhóm cơ bản. Và ở nhóm này việc một cái máy in phức tạp sẽ không phải là vấn đề.

Đối tượng 03:

• Đối tượng sử dụng máy in3D cá nhân để cung cấp dịch vụ in3D và cản sản phẩm từ in3D. Mình xếp nhóm này cuối cùng vì đây là một nhóm mà mình đánh giá là để nằm trong nhóm này thì cần phải hội tụ rất nhiều yêu cầu và kỹ năng về máy in3D và những kỹ năng liên quan đến kỹ thuật, thiết kế 3D. Ngoài điều kiện bắt buộc là phải trang bị đầy đủ các điều kiện ở 2 nhóm trên thì còn phải cần nhiều hơn thế nữa từ kỹ năng quản lý xưởng in, dịch vụ, và chăm sóc khách hàng. Vì mỗi đối tượng khách hàng sẽ có mức yêu cầu khác nhau, nên các anh em ở nhóm này cần được trang bị nhiều kỹ năng và năng lực hơn để phục vụ nhiều đối tượng hơn:

  • Tiêu chí: tiêu chí lựa chọn máy in của nhóm này thì sự ổn định và đồng đều luôn là lựa chọn hàng đầu, số lượng máy in nhiều, giá cả đầu tư phù hợp.

  • Việc trang bị nhiều máy in thì phần lớn phải là những máy in tốt, cấu hình cao để nhằm phục vụ chất lượng bản in tốt, và nhanh chóng với nhiều đối tượng và yêu cầu khác nhau, và rất nhiều loại nhựa khác nhau có trên thị trường, đều phải đáp ứng được.

  • Những kỹ năng cần phải có của các anh em trong nhóm này mình khuyên là đều phải cao hơn các nhóm còn lại, điều này tốt cho dịch vụ của anh em và sản phẩm làm ra cũng tốt hơn, việc thực sự am hiểu máy in3D, thành thạo thiết kế 3D, thẩm mỹ cao là điều đáng được trang bị nếu anh em đang làm dịch vụ. Giống như việc anh em phải thành thạo một việc gì đó, chuyên nghiệp và kỹ năng cao trong một lĩnh vực gì đó thì anh em mới nên đi làm hoặc cung cấp cái đó ra ngoài thị trường để người khác sử dụng, thẩm chí anh em không trực tiếp thực hiện dịch vụ đi nữa nhưng kỹ năng tốt thì cũng sẽ quản lý tốt hơn.

  • Vậy, chốt lại một chiếc máy in phù hợp ở nhóm này là gì? Thực ra ở nhóm này thì 1 hay 10 cái máy in cũng là không đủ, chuyện chọn lựa máy in ở nhóm này không phải là điều quá khó khăn, vì anh em xác định mình làm dịch vụ chuyên nghiệp thì cũng đã chuẩn bị kinh phí và kỹ năng rồi, vấn đề cần quan tâm cao hơn ở nhóm đối tượng này là kỹ năng chuyên môn, tư duy thẩm mỹ và chất lượng dịch vụ của anh em, chứ không phải nằm ở chiếc máy in3D.

MẶT TIÊU CỰC CỦA IN3D PHỔ THÔNG

OK! vậy là mình đã liệt kê ra 3 nhóm đối tượng điển hình theo cách của mình, những cảm nhận, lời khuyên và đánh giá. Và tiếp theo mình sẽ nói về một nội dung đó là mặt tiêu cực của thực trạng in3D cá nhân ở ngày nay.

Việc sở hữu máy in3D quá dễ dàng và sự in ấn 3D quá đơn giản sẽ dễ dẫn đến sự lạm dụng và tràn lan nếu mất kiểm soát, nó nằm phần lớn ở các anh em ở nhóm 2 và 3 là nhóm có xu hướng sở hữu nhiều máy in và tạo ra nhiều sản phẩm in3D. Việc ai cũng có thể lên nhận in3d dịch vụ, ai cũng có thể mở ra một xưởng in3d ngay lập tức khi sở hữu một vài cái máy in, điều này nếu về lâu dài sẽ phát sinh ra rất nhiều vấn đề về rác thải nhựa, chất lượng dịch vụ và quan trọng là các đánh giá tiêu cực về việc in3D. Nó cũng tương tự như tệ nạn đóng pin tràn lan ngày nay vậy đó anh em, diễn ra tràn lan không theo quy chuẩn quy định hay điều kiện gì ngoài những tiêu chuẩn cá nhân và tư duy của người làm ra nó, và anh em biết đó, mỗi người lại có mỗi tiêu chuẩn khác nhau, nền tảng kiến thức và thẩm mỹ khác nhau. Rất là hỗ lốn và thiếu chuyên nghiệp.

Mình sẽ đưa ra các ví dụ sau cho dễ hiểu:

Như việc anh em chưa trang bị kỹ năng lái xe tốt mà luôn muốn cung cấp dịch vụ lái xe cho người khác thì anh em biết hậu quả rồi đúng không. Hoặc ví dụ như anh em không có một khẩu vị tốt, một gu ẩm thực tốt mà muốn mở một nhà hàng ăn uống, thì cho dù anh em có trực tiếp nấu hay ko trực tiếp thì anh em cũng ko có khả năng làm tốt được. Cũng tương tự như vậy trong việc cung cấp các dịch vụ in3D và làm ra các sản phẩm từ in3D và kiếm tiền trên điều đó, anh em không trang bị những kỹ năng và sự am hiểu nhất định như thiết kế, kỹ thuật, công nghệ... thì khó mà vận hành một mô hình tốt, rồi anh em không trang bị một tư duy thẩm mỹ tốt, những tiêu chí và tiêu chuẩn đủ cao, để hoàn thiện sản phẩm thì khó mà anh em tạo ra được một sản phẩm đẹp và chỉn chu đi ra ngoài. Nếu không trang bị những điều đó thì anh em sẽ tạo ra những gì? Anh em có thể tự trả lời thử xem.

Và nếu ai cũng được trang bị những kỹ năng tối thiểu, nâng cao những tiêu chí tiêu chuẩn trong dịch vụ, khắc khe trên chính sản phẩm anh em đang làm ra thì mình tin rằng chắc chắn sẽ luôn có dịch vụ tốt, sản phẩm đẹp, và lúc đó cả môn in3D này sẽ rất tuyệt vời, và chúng ta luôn thấy những sản phẩm sáng tạo và đẹp mắt chất lượng cao. À điều này là mình muốn chia sẻ đến cả những người sử dụng dịch vụ luôn nha, nếu anh em luôn yêu cầu cao cho sản phẩm anh em mua thì chắc chắn người ta phải đáp ứng và tất nhiên là chi phí bỏ ra sẽ phải cao hơn, vì chả có cái khái niệm rẻ mà đòi hỏi chất lượng cao, điều này giúp cho cả 2 bên đều cùng nhau phát triển.

KẾT LUẬN

Và qua tất cả những điều này, mình muốn chia sẻ một điều là chỉ cần anh em trang bị cho mình thêm các kỹ năng đầy đủ, cụ thể ở đây trong môn in3D là kỹ năng về thiết kế, tư duy thẩm mỹ, tư duy sản xuất cộng với việc nâng cao những tiêu chuẩn, tiêu chí trong cách lựa chọn lẫn tạo ra sản phẩm của anh em, thì chúng ta sẽ có những sản phẩm rất tuyệt vời và chỉnh chu cùng với những dịch vụ trong ngành in3D chuyên nghiệp.

OK! Cảm ơn anh em đã xem đến hết bài viết này, nếu những chia sẻ và góp ý này anh em cảm thấy khá gay gắt thì hy vọng anh em nên nhìn nó ở một góc độ tích cực hơn, nếu anh em cảm thấy mình nói sai gì thì hãy để lại bình luận bên dưới để cùng nhau phản biện. Hẹn gặp lại ở những bài viết sau.